Táo bón là một trong những vấn đề thường gặp ở trẻ sơ sinh, đặc biệt là với những bé bú sữa công thức. Nhiều cha mẹ cảm thấy hoang mang khi thấy bé đi tiêu khó khăn, rặn đỏ mặt, phân cứng hoặc không đi đều ngày. Tuy nhiên, đây là tình trạng có thể kiểm soát nếu hiểu đúng nguyên nhân và có hướng xử lý phù hợp.
Nguyên nhân khiến bé bú sữa công thức dễ bị táo bón
So với sữa mẹ, sữa công thức có cấu trúc dinh dưỡng phức tạp và khó tiêu hóa hơn. Đặc biệt, lượng đạm trong sữa công thức thường cao và không phù hợp hoàn toàn với hệ tiêu hóa còn non nớt của trẻ nhỏ. Điều này khiến phân của bé có xu hướng khô hơn, quá trình tiêu hóa chậm hơn, từ đó dễ dẫn đến táo bón.
Ngoài ra, mỗi bé có một cơ địa khác nhau. Một số bé có đường ruột nhạy cảm, dễ bị rối loạn tiêu hóa khi thay đổi loại sữa hoặc chế độ bú. Vì vậy, không phải tất cả trẻ uống sữa công thức đều bị táo bón, nhưng khả năng xảy ra là rất phổ biến.
Dấu hiệu nhận biết trẻ bị táo bón khi uống sữa công thức
Phân ít hơn bình thường, có thể khô, cứng, vón cục
Bé khó đi ngoài, phải rặn mạnh, đỏ mặt, quấy khóc
Bụng chướng, ấn vào thấy cứng hoặc bé khó chịu khi sờ vào
Phân có thể dính máu do nứt hậu môn
Bé bú kém, uể oải, lười vận động hơn bình thường
Cha mẹ cần lưu ý: không nên chỉ căn cứ vào số lần đi tiêu mỗi ngày để kết luận bé bị táo bón. Quan trọng hơn là trạng thái của phân và biểu hiện khi bé đi vệ sinh.
Có nên đổi sữa khi bé bị táo bón
Không nên vội vàng đổi sữa nếu chưa xác định rõ nguyên nhân. Mỗi loại sữa công thức có một công thức thành phần khác nhau. Việc đổi sữa liên tục có thể khiến hệ tiêu hóa của bé càng thêm nhạy cảm, dẫn đến rối loạn tiêu hóa, thậm chí là tiêu chảy hoặc nôn ói.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp sau, mẹ nên cân nhắc đổi sữa:
Bé có biểu hiện dị ứng như nổi mẩn, tiêu chảy kéo dài
Bé nôn trớ nhiều sau khi bú
Phân có lẫn máu hoặc bé liên tục đau bụng, khó chịu
Trước khi đổi sữa, tốt nhất nên tham khảo ý kiến bác sĩ nhi khoa để được hướng dẫn loại sữa phù hợp hơn với thể trạng của bé.
Cách xử lý khi bé bị táo bón do bú sữa công thức
Với bé dưới 6 tháng tuổi:
Tăng cường vận động bằng cách cho bé đạp chân theo kiểu “đạp xe đạp”, massage bụng nhẹ nhàng theo chiều kim đồng hồ
Tắm nước ấm để làm mềm cơ bụng, giúp bé thư giãn và đi tiêu dễ dàng hơn
Đảm bảo pha sữa đúng liều lượng theo hướng dẫn trên hộp. Sữa pha đặc quá cũng là nguyên nhân khiến bé bị táo bón
Với bé đã bắt đầu ăn dặm:
Tăng cường rau xanh, trái cây mềm như chuối, bơ, lê, mận
Uống đủ nước theo nhu cầu từng độ tuổi
Ưu tiên nhóm thực phẩm giàu chất xơ hòa tan như khoai lang, yến mạch, các loại đậu
Với cả hai nhóm tuổi:
Không tự ý dùng thuốc nhuận tràng hoặc các biện pháp can thiệp mạnh mà chưa có chỉ định của bác sĩ
Luôn theo dõi phản ứng của bé sau khi thay đổi chế độ ăn hoặc loại sữa
Lời kết
Táo bón ở trẻ sơ sinh bú sữa công thức là một tình trạng phổ biến nhưng không đáng lo nếu được nhận biết sớm và xử lý đúng cách. Điều quan trọng là cha mẹ cần bình tĩnh, quan sát kỹ phản ứng của bé và không nên nóng vội đổi sữa hay áp dụng các biện pháp chưa kiểm chứng.
Hãy nhớ rằng mỗi bé có một cơ địa khác nhau, và không có một công thức nuôi con nào phù hợp tuyệt đối với tất cả. Việc chăm sóc bé luôn đòi hỏi sự linh hoạt, nhẹ nhàng và kiên nhẫn.
Nếu cần thiết, đừng ngần ngại tìm đến sự tư vấn của bác sĩ để giúp con phát triển khỏe mạnh và tiêu hóa ổn định trong những năm tháng đầu đời.