Đây là những thời điểm mẹ tuyệt đối không nên tiêm vắc xin cho con

Tiêm vắc xin là biện pháp hiệu quả giúp phòng ngừa nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Tuy nhiên, không phải lúc nào trẻ cũng đủ điều kiện để tiêm vắc xin an toàn. Việc tiêm trong một số thời điểm không phù hợp có thể dẫn đến phản ứng nghiêm trọng, thậm chí đe dọa đến tính mạng của trẻ.

Mỗi năm, vẫn có những trường hợp đáng tiếc xảy ra sau tiêm chủng mà nguyên nhân phổ biến nhất chính là sốc phản vệ. Phụ huynh cần nắm rõ các thời điểm chống chỉ định tiêm vắc xin, đồng thời trang bị kỹ năng theo dõi sau tiêm để bảo vệ an toàn cho con.

Sốc phản vệ là gì?

Sốc phản vệ là phản ứng dị ứng nặng, xảy ra nhanh chóng sau khi cơ thể tiếp xúc với chất gây dị ứng. Trong trường hợp tiêm vắc xin, cơ thể trẻ có thể nhạy cảm quá mức với thành phần trong thuốc, dẫn đến phản ứng dữ dội chỉ trong vòng vài phút, thậm chí vài giây sau tiêm.

Khi phản ứng xảy ra, hệ miễn dịch sản sinh một lượng lớn histamine, gây ra các biểu hiện như tụt huyết áp nhanh, rối loạn nhịp tim, hạ thân nhiệt, co thắt cơ trơn đường hô hấp, trụy tim mạch, khó thở và tím tái. Nếu không được xử lý kịp thời, sốc phản vệ có thể gây tử vong.

Những thời điểm tuyệt đối không nên tiêm vắc xin cho trẻ

Theo khuyến cáo từ các chuyên gia y tế, không nên tiêm vắc xin cho trẻ nếu rơi vào những thời điểm sau:

Trẻ đang sốt hoặc cảm cúm. Cơ thể trẻ lúc này đang chống lại virus hoặc vi khuẩn. Việc tiêm thêm vắc xin sẽ khiến hệ miễn dịch quá tải, dễ gây sốc phản vệ hoặc làm giảm hiệu quả của vắc xin.

Trẻ đang mắc bệnh cấp tính như viêm họng, viêm phế quản, tiêu chảy cấp hay bất kỳ tình trạng viêm nhiễm nào khác. Cần điều trị khỏi hẳn trước khi tiêm.

Trẻ có tiền sử co giật, động kinh hoặc bệnh thần kinh. Đây là nhóm có nguy cơ phản ứng mạnh hơn với thành phần vắc xin, đặc biệt là những vắc xin chứa thành phần ho gà.

Trẻ đang mắc bệnh tim mạch, bệnh gan hoặc các bệnh lý nền nghiêm trọng khác. Những trường hợp này cần được thăm khám và đánh giá kỹ lưỡng bởi bác sĩ trước khi tiêm.

Trẻ đang trong quá trình điều trị bệnh mạn tính và đang sử dụng thuốc. Những loại thuốc đang dùng có thể tương tác với thành phần của vắc xin, làm tăng nguy cơ phản ứng bất lợi.

Trước khi tiêm cần chuẩn bị gì?

Bác sĩ cần thực hiện khám sàng lọc, khai thác tiền sử bệnh lý, dị ứng và tình trạng sức khỏe hiện tại của trẻ. Phụ huynh cần chủ động thông báo mọi biểu hiện bất thường của con, kể cả những vấn đề nhỏ nhất như bé biếng ăn, ngủ ít, ho nhẹ hay có dấu hiệu mệt mỏi.

Việc tiêm chỉ được thực hiện khi trẻ hoàn toàn khỏe mạnh và có đủ điều kiện an toàn.

Sau khi tiêm cần theo dõi gì?

Sau khi tiêm, phụ huynh nên để trẻ ở lại cơ sở tiêm ít nhất 30 phút để được theo dõi trực tiếp. Đây là khoảng thời gian có thể xảy ra sốc phản vệ và cần được xử trí ngay lập tức.

Khi về nhà, cần tiếp tục quan sát sát sao trẻ trong 6 giờ đầu, 12 giờ tiếp theo và đặc biệt là 24 giờ đầu tiên. Đây là những mốc thời gian quan trọng, nếu không có dấu hiệu bất thường thì có thể yên tâm. Ngược lại, nếu trẻ có biểu hiện sốt cao, quấy khóc liên tục, bỏ bú, tím tái, nôn ói hoặc co giật cần đưa đến cơ sở y tế ngay lập tức.

Nếu trẻ từng bị sốc phản vệ thì phải làm sao?

Nếu trẻ đã từng có tiền sử phản ứng mạnh với một loại vắc xin, thuốc kháng sinh hoặc dị ứng nặng, cần thông báo rõ ràng với bác sĩ. Những trẻ này cần được theo dõi đặc biệt hoặc chuyển sang loại vắc xin khác phù hợp hơn.

Vì sao có trẻ tử vong sau tiêm chủng?

Không phải tất cả các trường hợp tử vong sau tiêm đều là do vắc xin. Một số nguyên nhân có thể kể đến như phản ứng sốc phản vệ, bệnh nền chưa được phát hiện, hoặc các yếu tố ngẫu nhiên trùng khớp thời điểm tiêm.

Có những trường hợp trẻ bị bệnh nền tiềm ẩn như tim bẩm sinh, rối loạn chuyển hóa mà phụ huynh không biết. Khi tiêm vắc xin, cơ thể phản ứng mạnh mẽ và không kịp xử lý, dẫn đến biến chứng.

Cũng có trường hợp trẻ tử vong do sự cố trùng hợp ngẫu nhiên trong quá trình chăm sóc, không liên quan trực tiếp đến vắc xin nhưng lại khiến phụ huynh hoang mang.

Làm gì để tiêm chủng an toàn cho trẻ?

Chọn cơ sở y tế uy tín để tiêm chủng, nơi có đầy đủ thiết bị cấp cứu và bác sĩ có chuyên môn.

Tham khảo ý kiến bác sĩ nếu con bạn từng có biểu hiện dị ứng hoặc bất kỳ phản ứng lạ nào sau khi dùng thuốc.

Đảm bảo trẻ hoàn toàn khỏe mạnh trước ngày tiêm. Nếu có nghi ngờ, nên hoãn tiêm và đưa bé đi kiểm tra sức khỏe kỹ lưỡng.

Ghi nhớ và theo dõi lịch tiêm chủng đầy đủ, đúng thời gian khuyến nghị.

Tiêm chủng là cần thiết, nhưng cần đúng lúc

Vắc xin là biện pháp hiệu quả để phòng bệnh nhưng không được phép chủ quan. Để con được bảo vệ trọn vẹn, cha mẹ cần theo sát từng cột mốc, từng biểu hiện nhỏ nhất. Một mũi tiêm đúng thời điểm, đúng cách, trong điều kiện sức khỏe đảm bảo sẽ mang lại hiệu quả bảo vệ cao nhất.