Ngay từ khi vừa chào đời, bé đã mang trong mình những khả năng tiềm ẩn tuyệt vời
Trong đó, 5 giác quan là nền tảng quan trọng giúp bé cảm nhận, phản xạ và tương tác với môi trường xung quanh
Nếu bố mẹ biết cách hỗ trợ, kích thích đúng thời điểm, các giác quan của bé sẽ phát triển nhanh chóng, tạo tiền đề cho tư duy, ngôn ngữ và vận động sau này
Dưới đây là cách giúp bé phát triển từng giác quan một cách tự nhiên và an toàn ngay trong năm đầu đời
Thính giác – khởi đầu từ những âm thanh quen thuộc
Từ khoảng 3 đến 4 ngày tuổi, bé đã có khả năng phân biệt những âm thanh khác nhau
Nhiều bố mẹ có xu hướng giữ không gian thật yên tĩnh cho bé, sợ bé giật mình hoặc mất ngủ. Tuy nhiên, việc để bé tiếp xúc với âm thanh vừa phải trong sinh hoạt hằng ngày như tiếng nói chuyện, tiếng nhạc nhẹ, tiếng gió hoặc nước chảy… lại có tác dụng kích thích thính giác phát triển tốt hơn
Hãy thường xuyên trò chuyện, hát ru, gọi tên bé hoặc bật nhạc nhẹ cho bé nghe. Những trải nghiệm này không chỉ giúp thính giác của bé nhạy bén hơn mà còn tạo nền tảng cho việc học nói sau này
Thị giác – từ bóng tối đến ánh sáng và chuyển động
Ngay khi mới sinh, mắt bé đã có thể phản ứng với ánh sáng và bóng tối. Bé sẽ dần học cách định hướng và chuyển hướng mắt theo các vật chuyển động chậm trong tầm nhìn gần
Từ 3 tuần tuổi, bố mẹ có thể bắt đầu cho bé nhìn các vật có độ tương phản rõ rệt như đen – trắng hoặc hình khối đơn giản. Khi lớn hơn, các vật có màu sắc tươi sáng và di chuyển chậm sẽ thu hút sự chú ý của bé
Quan trọng hơn, bố mẹ nên tạo điều kiện để bé phân biệt được ánh sáng ngày – đêm bằng cách cho bé tiếp xúc với ánh sáng tự nhiên vào ban ngày, giữ phòng tối và yên tĩnh vào ban đêm. Điều này giúp hình thành nhịp sinh học và phản xạ ngủ – thức rất quan trọng
Xúc giác – cảm nhận đầu tiên qua làn da
Da là cơ quan xúc giác lớn nhất của cơ thể, và cũng là nơi tiếp nhận cảm giác đầu tiên khi bé ra đời. Ngay từ trong bụng mẹ, bé đã quen với cảm giác ấm áp, chặt chẽ của môi trường nước ối. Sau khi sinh, cảm giác được chạm vào da mẹ, được ôm ấp, được vuốt ve giúp bé cảm thấy an toàn và kết nối
Để phát triển xúc giác, hãy cho bé tiếp xúc với nhiều bề mặt khác nhau như khăn mềm, nước ấm, vải cotton. Massage nhẹ nhàng toàn thân mỗi ngày cũng là cách tuyệt vời để kích thích cảm giác cơ thể và phát triển kỹ năng vận động
Khi bé bắt đầu biết với, chạm, lật, bò… chính là lúc xúc giác phối hợp cùng thị giác và vận động để giúp bé khám phá thế giới
Khứu giác – chiếc cầu nối cảm xúc đầu tiên
Ngay từ khi mới sinh, bé đã có thể phân biệt được mùi mẹ. Mùi sữa, mùi da thịt, mùi hơi thở đều trở thành tín hiệu an toàn trong tâm trí bé. Vì vậy, khi ngửi thấy mùi quen thuộc của mẹ, bé thường phản ứng bằng cách quay đầu, tìm vú mẹ hoặc thậm chí mỉm cười
Để giúp khứu giác phát triển, hãy để bé được tiếp xúc với thiên nhiên như mùi cỏ, mùi nắng, mùi gió khi ra ngoài đi dạo. Không nên sử dụng các sản phẩm có mùi hương nhân tạo đậm trong không gian bé ở vì có thể làm bé rối loạn cảm giác mùi tự nhiên
Vị giác – bắt đầu từ dòng sữa mẹ
Trẻ sơ sinh có vị giác rất phát triển, thậm chí nhạy hơn cả người lớn. Ngay từ những ngày đầu tiên, bé đã có thể cảm nhận vị ngọt của sữa mẹ và phản ứng rõ rệt với mùi vị lạ
Sau 5 tháng, vị giác của bé bắt đầu phân biệt được vị mặn, chua, đắng
Khi bé bước vào giai đoạn ăn dặm, việc cho bé làm quen với đa dạng hương vị tự nhiên từ rau củ, trái cây, ngũ cốc sẽ giúp kích thích vị giác phát triển cân bằng và góp phần hình thành thói quen ăn uống lành mạnh về sau
Lời kết
Phát triển 5 giác quan cho bé không cần đến đồ chơi đắt tiền hay phương pháp phức tạp
Chỉ cần bố mẹ quan sát, đồng hành và tạo điều kiện để bé cảm nhận thế giới bằng những điều thật đơn giản và tự nhiên
Vòng tay mẹ, tiếng nói quen thuộc, ánh sáng ngoài cửa sổ, làn gió mát buổi sáng hay một cái vuốt ve nhẹ nhàng đều là “dinh dưỡng cảm giác” tuyệt vời nhất cho bé yêu ngay từ những ngày đầu tiên trong đời